Werkzaamheden

U treft een mooi product aan, wat is begonnen als zaadje of bolletje. Tussen zaadje en product zijn er verschillende handelingen verricht die er voor zorgen dat het product zo lekker van smaak en zo mooi van uiterlijk is geworden.

Land voorbereiden

Voordat er begonnen kan worden met het zaaien zal eerst het land ‘ontgonnen’ moeten worden. De gewasresten van het voorgaande jaar en de groenbemesters die zorgen voor een voedingsrijke bodem moeten worden vermengd met de grond. Dit wordt gedaan door eerst het gewas wat boven de grond groeit klein te maken met een maaimachine. Vervolgens wordt de gewasresten onder de grond gekeerd waarvoor een ploeg wordt ingezet. Met de ploeg wordt de grond omgekeerd en zal er een kaal veld ontstaan waar vervolgens kan worden gezaaid.

Zaaien

Het zaaien wordt met de hand gedaan. Gelukkig kan hier een hulpmiddel bij worden ingezet. Wist u dat er normaliter op een hectare landbouwgrond meer dan 1 miljoen wortels gezaaid worden? De zaaimachine is dan ook de meest belangrijke machine die gebruikt wordt voor het zaaien van de wortelen, bieten en uitjes.

Op de foto staat de zaaimachine die speciaal voor dit werk gemaakt is. Het voorwiel drijft via een versnellingsbak een rad aan met hieraan staafjes bevestigd. In de staafjes zit een minuscuul gaatje waarmee een zaadje tegen het staafje wordt aangezogen. Het vacuüm wordt gecreëerd door een soort ministofzuiger die op de machine zit. Op een gegeven moment draait het rad langs een punt waar het vacuüm wordt opgeheven en het zaadje naar beneden valt, waar op dat moment een geultje is gemaakt die vervolgens weer gesloten en aangedrukt wordt.

De tuinbonen worden echter met de hand gezaaid omdat deze te grof zijn voor de machine.

Planten

Aardappelen worden in samenwerking met een collega-tuinder geplant met een antieke aardappelpootmachine. Ondanks dat de plantmachine ruim vijftig jaar oud is, is het concept van aardappelen poten tegenwoordig nog steeds gelijk aan deze werking. In de voorraadbak liggen de aardappelen die geplant gaan worden. Een riem met bakjes neemt één voor één de aardappelen mee omhoog naar de plantgoot. Deze plantgoot legt de aardappelen netjes op hun plekje in de grond neer waarna twee schijven hierboven een ruggetje maken en het groeien kan beginnen!

Onkruidvrij

Na het zaaien komt de belangrijke tijd van het onkruidvrij houden van de grond aan. Na het ploegen ligt er kale grond boven op de akker. In deze kale grond bevinden zich wel duizenden onkruidzaden per vierkante meter! Iedere week zal het gehele akker dus geschoffeld moeten worden om te voorkomen dat deze onkruidkiemen te groot worden. Hiervoor worden er verschillende werktuigen gebruikt. De schoffel is voor tuinders hierbij het heilige ‘wapen’ tegen onkruid.

De grote stukken akker worden met een wielschoffel van onkruid ontdaan. Dankzij het wiel kan er een grote schoffel op constante diepte ingezet worden zonder dat het de rug van de tuinder hoeft te kosten. Deze diepte is er belangrijk. Des te dieper er geschoffeld wordt, des te meer nieuwe grond en onkruidzaden boven komen te liggen. De tuinder loopt achter de schoffel aan die hij voortduwt.

Het fijne schoffelwerk wordt met een handschoffel gedaan. Waar de wielschoffel niet kan komen wordt deze schoffel ingezet. Ook de schuine flanken van de wortelruggen wordt hiermee gedaan. De scherpe schoffel kan in één zet zomaar tientallen kiemen van onkruiden afsnijden.

Aardappelen worden in samenwerking met een collega-tuinder onkruidvrij gehouden. Dit wordt gedaan met een werktuig die de grond wat tussen de aardappelruggen ligt, op de ruggen neerlegt. Hierdoor worden de onkruiden weer onder de grond gestopt en zullen deze dit niet overleven. De aardappelplanten zullen uiteindelijk wel door de hopen grond heen groeien. Vervolgens zorgt het grote aardappelloof ervoor dat het onkruid door gebrek aan licht niet kan kiemen.

Het laatste onkruid wat te dicht langs de planten of tussen de planten in de rij groeit, wordt met de hand verwijderd. Omdat het verwijderen van dit onkruid met de hand normaliter erg zwaar is door de knielende houding, heeft de tuinder een hulpmiddel gemaakt waardoor dit meer ergonomische uitgevoerd kan worden. Een elektrisch karretje met hierin twee ligbedden zorgen ervoor dat het onkruid, liggend boven de gewasrij, gemakkelijk verwijderd kan worden.

Oogsten

De oogst is voor de tuinder de meest drukke periode. Behalve het oogsten van de gewassen moet het akker op dat moment ook onkruidvrij gehouden worden zodat er geen onkruidplanten tussen de gewassen gaan staan. De oogst wordt voornamelijk met de hand gedaan. Bospeen wordt, zoals de naam het al zegt, in bossen bij elkaar gebundeld en in een krat gedaan.

Stengelui wordt in bundels bij elkaar gebonden met een elastiek en de tuinbonen worden meerdere keren geoogst. De aardappelen worden met een werktuig achter de trekker los op het land gelegd, waarna deze worden opgeraapt en afgewogen in zakjes worden gedaan. Bieten worden aan het loof uit de grond getrokken waarbij het loof er aan soms aan wordt gehouden. Het blijft ieder jaar weer een bijzonder fenomeen om te zien hoe zaadjes uit kunnen groeien tot een dergelijk formaat!

Verpakken

Vlak na de oogst worden de producten verpakt. Omdat er altijd vers van het land wordt geoogst is er geen voorraad of bewaring. Meestal worden de producten al op het land gelabeld en kunnen dus vers naar de winkel gebracht worden! Producten van de Texelse Teler herkent u aan het bekende logo op de labels of op de verpakking.

Transport

Ondanks dat Texel een fietseiland is, worden de producten met de auto over het eiland verspreid. Door het vooraf plannen van de route kan er efficiënt gereden worden. Het rondbrengen van de producten geschiedt vroeg in de ochtend omdat het dan nog rustig is op de Texelse wegen en de zon nog maar weinig invloed heeft op de kwaliteit van de producten.

Omdat de Texelse Teler onnodige afvalproductie wil voorkomen, wordt er gewerkt met plastic kratten die iedere keer weer worden ingenomen. Normaal staat plastic niet bekend als duurzaam materiaal. Dit verandert op het moment dat er meerdere malen gebruik wordt gemaakt van het materiaal. Zo zijn de gebruikte kratten vaak al ruim twintig jaar in omloop en nog steeds zo goed als nieuw!